One Representações

Najs?abszym ogniwem reformy ?mieciowej zaprezentowaliby si? samorz?dowcy, którzy podwy?kami stawek za wywóz odpadów nie chcieli narazi? si? wyborcom. Nowa ustawa ograniczy ich w?adze i odrzuci z sektorze odpadów oszustów oferuj?cych podejrzanie niskie ceny.

Poprzednie wakacje zdominowa?a sprawa fatalnie wdra?anej reformy gospodarki odpadami. Kontrol? nad nimi przyj??y gminy. Góry ?mieci mia?y znikn?? z lasów, a ludzie mieli bez wyj?tku p?aci? za ich wywóz i utylizacj?.

Przed reform? 12 proc. mieszka?ców miast i 30 proc. mieszka?ców wsi nie by?o ?adnej umowy na wywóz odpadów.

Pierwsze tygodnie po wej?ciu zmian trwa? chaos. Cz??? gmin zaspa?a. Brakowa?o kub?ów, ?mieciarki nie przyje?d?a?y na okres b?d? w ogóle. Wybucha?y awantury o wysoko?? op?at. We wrze?niu sytuacja si? unormowa?a. Drobne grzechy nowej ustawy - m.in. zasady sk?adania tzw. deklaracji ?mieciowych, które s? podstaw? do naliczania op?at - resort ?rodowiska naprawi? zaraz po pó? roku.

Przez kolejne sze?? miesi?cy przygotowywano kolejne zmiany Wywóz gruzu Warszawa. Resort, bazuj?c na do?wiadczeniach stron firm ?mieciarskich i samorz?dów, chce wyeliminowa?:

* oszustwa i nielegalne pozbywanie si? odpadów przez firmy z bran?y;

* domy ze zbyt ma?ym poziomem technologicznym przetwarzania odpadów;

* niewystarczaj?ce sortowanie w blokach.

Jesieni? nowe prawo powinno wprowadzi? w bycie.

Sortujemy, ale jeszcze zbyt kilka

Drinkiem z pierwszych celów ustawy ?mieciowej sprzed roku by?o zwi?kszenie odzysku surowców wtórnych. W ubieg?ym roku w Polsce uda?o si? da? do recyklingu niespe?na 10 proc. ?mieci - reszta trafi?a na wysypiska. Do 2020 r. na wysypiska mamy wywozi? najwy?ej 50 proc. odpadów komunalnych.

Trzeba to nauczy? Polaków sortowania odpadów, wydobywa? odpady w sortowniach, kompostowa? cz??? biologiczn?. Na razie du?o idzie tylko nauka sortowania w lokalach. W ca?ych miastach wywozimy na wysypisko ju? tylko 75 proc. ?mieci - reszt? sortujemy. Niestety, do sukcesu wci?? daleko.

Byle jak, byle tanio

Autorzy reformy zak?adali, ?e gminom b?dzie chcia?oby na profesjonalnym oczyszczaniu - tak si? nie sta?o. Wójtowie i burmistrzowie, równie? prezydenci oraz radni gmin, ?ebym nie narazi? si? wyborcom, starali si? uchwala? op?aty na pok?adzie nie wi?kszym z wcze?niejszych rachunków, i cz?sto ni?sze. Kiedy zacz??o si? wy?anianie firm, które mia?y si? zaj?? wywo?eniem odpadów oraz ich wykorzystaniem, te skroi?y swoje oferty pod oczekiwania gmin, a po odpowiednio obni?a?y ceny, by wygra? przetargi.

Zwyci?zcy podpisywali umowy, które pozwala?y im co wysoko na wywóz ?mieci, na ich wykorzystanie pieni?dzy ju? nie mieli. A ludy nie przejmowa?y si? tym, co dzia?o si? z brakami. Formalnie wszystko stanowi?o w rankingu. Niestety, powodowa?o wi?c do ostatniego, ?e istotna ilo?? surowców, które oddzielamy w lokalach, a w?a?nie je?dzi?a na wysypisko.

Krajowa Izba Gospodarki Odpadami wyliczy?a, ?e koszt przetworzenia i odbioru jednej tony odpadów to ok. 450 z?. Tymczasem przetargi wygrywa?y firmy ?wiadcz?ce cen? poni?ej 200 z? za ton?. Du?o spo?ród nich nie mia?o nawet odpowiednio zaawansowanych zak?adów do przetwarzania odpadów. Albo zatem w zespole nie zamierza?y przetwarza? ?mieci, albo dzia?a?y to byle jak.

Niestety, byle jakie sortowanie Kontenery na gruz Warszawa te? si? op?aca, bo za wywiezienie na wysypisko oficjalnie przetworzonych ?mieci daje si? oko?o dwóch razy mniej. Kiedy a b?d? w ogóle zosta?y przetworzone, nikt, niestety, nie sprawdza?.

Ci??ko b?dzie oszuka?

Organizowana przez resort ?rodowiska nowelizacja jest ten ob??d przerwa?. Obowi?zkiem tworzy by? zamkni?ty przetarg na wywóz odpadów i prywatna zgoda na ich wykorzystanie. Obecnie takie podej?cie stosuje ledwie 20 proc. gmin.

Odda si? te? wywo?enie odpadów na dziko. ?mieciarzom nie b?dzie si? to dawa?o, skoro da im si? za jazd?, a nie za przetwarzanie.

Gmina b?dzie równie? mog?a wydawa? wi?cej za dowiezienie surowców wtórnych do sklepu odzysku ni? za wywiezienie zmieszanych odpadów na wysypisko. W ostatni rada dzia?aj?cy kub?y b?d? motywowa? ludzi do dok?adniejszego sortowania. Dla firm produkuj?cych ?mieci to szansa, gdy? im pi?kniejszej formy materia?y wtórne, tym du?o mo?na zyska? na ich sprzeda?y. Dzi?ki temu b?d? w bycie zmniejszy? koszty.

To tak?e zbyt kilku, by wyeliminowa? oszustwa, ale ?atwiej o ochron?. Inspektorzy ochrony ?rodowiska nie b?d? musieli chodzi? na obszarze gminy kilkudziesi?ciu ?mieciarek ka?dego dnia. Wystarczy, ?e z kontrol? dotr? do punktów, które odpady przyjmuj?. Tych?e b?dzie troch?, natomiast nie dziesi?tki.

Przedstawienie tego rozwi?zania poci?gnie za sob? podwy?ki stawek za odpady tam, gdzie s? one absurdalnie niskie. Z samej strony mamy gminy w Radomskiem, gdzie wi??e si? 1,84 z? miesi?cznie z osoby, z innej najwa?niejsze miasta, gdzie op?ata przekracza nawet 25 z? od osoby. Tymczasem, jak ucz? eksperci izb zajmuj?cych si? gospodark? odpadami czy resort ?rodowiska, dolna granica ceny nie winna stanowi? ni?sza ni? 8 z?.

Rygory dla kompostowni

Resort ?rodowiska przymierza si? i do wprowadzenia regulacji, które wyklucz? z sektorze zak?ady przetwarzania odpadów wykorzystuj?ce przestarza?e technologie. Có? z tego bowiem, ?e sortownia oficjalnie wypuszcza surowce wtórne, je?li nikt nie zale?y ich dosta?, skoro s? kiepskiej jako?ci? W rezultacie a tak pójd? na wysypisko, a kiedy podkre?lali, sk?adowanie tam trzeba ograniczy? prawie o po?ow?.

Rygory, jakie resort chce wprowadzi? np. dla kompostowni odpadów biologicznych, s? tak wygórowane, ?e przedsi?biorcy lub gminy b?d? poszukiwani na inwestycje w tamto domy przydatne w wszystkim ?wiecie nawet pó? miliarda z?otych. ?e zatem uczyni? do drugiej podwy?ki.

Poziom odzysku w blokach wyra?nie podskoczy?, przecie? jest jeszcze dwukrotnie za niewielki. Do segregacji zach?ca? ma warto?? - przynajmniej o 30 proc. gorsza od wywozu odpadów zmieszanych. Lecz dla wielu oszcz?dno?? 5 z? miesi?cznie nie stanowi motywacji.

W skrótach jest zatem wprowadzenie ustawowego obowi?zku sortowania - nie bardzo tylko wiadomo, jak sortowanie zdefiniowa?. Osoba, jaka w czasu roku uratuje pi?? butelek szklanych, sortuje. Ta, która oddzieli 100 kg surowców wtórnych, tak?e.